Przedstawiam dzisiaj dioramkę z czołgiem M3 Lee późnej serii produkcyjnej, Miniart 1/35. Model powstał kilka lat temu, i został odstawiony na chwilę, która wydłużyła się już za bardzo. O wykonaniu modelu napisałem już w artykule do którego link znajdziesz poniżej.

Na dioramie jedzie czołg M3 Lee późnej serii, bez drzwi bocznych, z długą lufą 75mm i późnymi filtrami powietrza z tyłu kadłuba. W wersji pudełkowej znajdują się kalkomanie czołgu A. Newskii, który jest znany ze zdjęcia jak płonie podczas bitwy kurskiej. Nie przekonał mnie schemat malowania z instrukcji, jasne plany uznałem za osadzony kurz lipcowego stepu. Na zdjęciu tez nie widziałem białego pasa na mini-wieży. Wykonując model poświęciłem dużo czasu na próbę wykonania weatheringu wg wskazówek Night Shifta. Jak na pierwszy raz wyszło mi chyba nie najgorzej, jest jednak jeszcze duże pole do popisu. Mam na warsztacie jeszcze trzy czołgi M3 (dwa Takom i jeden Academy) wiec będę mógł się wprawić.

M3 Średni – Mini Art 1/35

Czołg należał do 193 pułku pancernego, wyposażonego w największą liczbę M3 w bitwie Kurskiej (55 sztuk). Nic nie wiadomo ani o załodze ani o okolicznościach w jakich spłonął. Postanowiłem ustawić go w alegorycznej scenie inspirowanej pieśnią bojową Armii Czerwonej, „Poljuszko-Polje”, o której napisze więcej w dalszej części tego wpisu.

Figurki bohaterów pochodzą z zestawu czołgistów Miniartu. Szczatki bohaterów porzedniej bitwy z jakiegoś zestawu wargamingowego. Rozrzucone skrzynki amunicji i łuski 152mm były w zestawie z czołgistami, więc nic nie stało na przeszkodzie aby je wykorzystać. Trawa to static grass 12mm w dwóch kolorach, przyprószony aerografem z farbą piaskową.

Umundurowanie czołgistów jest typowe dla epoki, ładowniczy w ciemno-niebieskim kombinezonie i dowódca w bluzie oficerskiej z medalem „Za Stalingrad”. Początkowo chciałem dać mu „gieorgijewkę”, ale w Armii Czerwonej wprowadzono ja dopiero pod koniec 1943 roku.

Diorama Semovente

Roślinność na dioramie

Projektowanie dioramy Semovente

Ortona 1943 – figurki 1/35

Berlin 1945 – 120mm

PzKpfw I Ausf.A FTF 1/72

P-39 N Airacobra – reaktywacja

Kontekst Historyczny

Aleksander Newski 1220-1263, to wielokrotny książę Nowogrodzki, protegowany Mongolskiej Ordy i święty Prawosławny. Przydomek ma od pokonania szwedzkiej inwazji w Bitwie nad Newą (okolice dzisiejszego Petersburga) 15 lipca 1240 roku, co jest nawet fajnie pokazane w rosyjskim filmie Aleksander z 2008 roku. Najbardziej znany jest ze zwycięstwa na Kawalerami Mieczowymi w Bitwie nad Jeziorem Pejpus 4 kwietnia 1242 roku, znanej z filmu Eisensteina z 1938 roku. Postać księcia idealnie pasowała do wojennej propagandy sowieckiej, i pojawienie się jego imienia na czołgu jest jak najbardziej zrozumiałe.

Pieśń Poliuszko Pole

Poluszko-Pole to sowiecka pieśń o bohaterach Armii Czerwonej napisana przez poetę Wiktora Gusiewa i kompozytora Lwa Knippera w 1933 roku. Jest uznawana przez Leopolda Stokowskiego za najwybitniejszą kompozycje XX wieku. Jak każde wybitnie dzieło, podlega interpretacji słuchaczy i jego wydźwięk może być rożny w różnych krajach. W ZSRS była to chwalebna pieśń bohaterów, dla mnie jest to pięknie napisana opowieść o nieuchronnej śmierci rosyjskich żołnierzy w kolejnych bezsensownych zmaganiach.

Pieśń ma różne wersje, wg niepotwierdzonych danych pierwsza z nich powstała w 1917 roku kiedy jej twórca Knipper służył w armii Kołczaka i wzywała do zwalczania „czerwonych bandytów”. Dłuższa wersja ma w swej treści i Woroszyłowa, i czołgi szybkie i okręty podwodne i lotnictwo.

Link do polskiej aranżacji Tłum.: Tadeusz Marek, Śpiewa: Włodzimierz Kotarba, Akompaniuje: Krakowska Orkiestra i Chór Polskiego Radia, Dyryguje: Jerzy Gert

Poliuszko Pole – tekst rozszerzony,

Poliuszko, szerokie pole,

Bohaterowie jadą przez pole,

O tak, bohaterowie Armii Czerwonej! Dziewczyny płaczą

Dziewczyny są dziś smutne –

Kochanie odeszłam na długi czas,

Och, kochany, wyjechałeś do wojska! Dziewczyny, spójrzcie

Spójrz na naszą drogę,

Długie wiatry drogowe,

Och, co za wesoły sposób! Idziemy, idziemy,

Jedziemy, a dookoła kołchozy,

Nasze dziewczyny, kołchozy,

Och, nasze wioski są młode! Tylko my widzimy

Widzimy szarą chmurę, –

Gniew wroga zza lasu,

Och, gniew wroga jest jak chmura! Dziewczyny, spójrzcie

Jesteśmy gotowi przyjąć wroga,

Nasze konie są szybkie,

Och, nasze czołgi są szybkie! Na niebie za chmurą

Straszliwi piloci patrzą.

Okręty podwodne pływają szybko.

O, Woroszyłow patrzy czujnie! Niech będzie w kołchozie

Przyjazna praca idzie pełną parą,

Jesteśmy dziś strażnikami,

O tak, dzisiaj jesteśmy wartownikami! Dziewczyny, spójrzcie

Dziewczyny, osuszcie łzy!

Niech piosenka zabrzmi głośniej

O tak, nasza piosenka jest pieśnią bojową! Pole Połuszko,

Poliuszko, szerokie pole,

Bohaterowie jadą przez pole,

O tak, bohaterowie Armii Czerwonej!